Poczucie winy

Z pewnością większość z nas doświadczyła przykrego uczucia, jakim jest poczucie winy. Nie jesteśmy idealni i zdarza nam się popełnić błąd. Czasem krzywdzimy innych w sposób niezamierzony. Co więcej, możemy sprawić komuś przykrość chroniąc sobie, jak wtedy gdy wiemy, że powinniśmy coś zrobić, ale jednocześnie nie czujemy się na siłach. Zdarza się, że towarzyszy nam poczucie winy, choć tak naprawdę nie mogliśmy nic zrobić, wtedy łączy się z bezsilnością.

Poczucie winy ma wiele odcieni. Zwykle towarzyszy mu żal, że nie można cofnąć czasu. Niedowierzanie, jak mogło do tego dojść? Jak to się stało? A czasem chodzi o świadomość, że podjęliśmy niewłaściwe decyzje.

Zrozumiał, że jest siedemdziesięcioczteroletnim mężczyzną, który spogląda wstecz na swoje życie i dziwi się, że tak się potoczyło, który czuje nieznośny żal z powodu popełnionych błędów.

Olive powraca

Elizabeth Strout

Czy tak można to określić? Żal z powodu popełnionych błędów?

Poczucie winy może zniszczyć niejedno życie. Odbiera energię do działania, staje się usprawiedliwieniem. Skoro tyle złego się wydarzyło, nie ma sensu nic z tym robić, bo nie da się nic naprawić. I pewnie czasem tak jest, nie da się naprawić. Sprawdźmy jednak, czy nie da się zbudować od nowa. Może to nie będzie to samo, może będzie zupełnie inaczej, ale i tak warto się starać, bo przynajmniej stwarza się szansę. Ważne, by w poczuciu winy się nie zasklepić, żeby nie stało się myślą przewodnią naszego życia, bo wtedy utracimy zdolność działania i czegoś bardzo istotnego, możliwość zadośćuczynienia.

„Poczucie winy, w którym się utyka to zaprzeczenie sprawczości: Wszystko to moja wina. No ale taki już jestem i nic na to nie poradzę.”

Bogdan de Barbaro

Czując. Rozmowy o emocjach, Agnieszka Jucewicz

Profesor przestrzega, by nie usprawiedliwiać się mówiąc: taki jestem lub taka jestem. To nie wystarczy. Nie naprawi krzywdy, nie przyniesie ukojenia. Co w takim razie zrobić z trawiącym poczuciem winy?

„Poczucie winy to informacja: Zrobiłem źle, która powinna prowadzić do pytania: Jak teraz zrobić dobrze?”

Bogdan de Barbaro

Czując. Rozmowy o emocjach, Agnieszka Jucewicz

Tylko, co znaczy zrobić dobrze? Naprawić krzywdę, przyjąć na siebie odpowiedzialność, przeprosić, zadośćuczynić.

Nie wiem czy bardziej bolesne jest poczucie winy wobec innych osób, czy żal do samego siebie o złe wybory, decyzje, działania?

W tym miejscu warto przypomnieć sobie inne zdanie mojej ukochanej autorki:

- Posłuchaj, Cindy Coombs – powiedziała – na tym świecie nie ma ani jednej cholernej ludzkiej istoty, która by nie dźwigała przez życie kilku złych wspomnień.

Olive powraca

Elizabeth Strout

Nieco dobitniej mówi o tym Małgorzata Rejner:

Wszystkim wypadają trupy z szafy.

Zarówno w kontekście trudnych doświadczeń jak i popełnionych błędów.

Jedno jest pewne, trzeba żyć dalej. I trzeba próbować sobie wybaczyć. Choć wiem, że są sytuacje, w których to nie jest. Ponosimy konsekwencje, to oczywiste, ale kara dożywocia przewidziana jest tylko dla najcięższych przestępstw. Dlatego i w tym przypadku zaopiekujmy się sobą, bo poczucie winy boli i to bardzo.

Czasem błędy, których nie możemy sobie wybaczyć, to te z młodości, taki etap, ale

Owoc, który gardzi jakimkolwiek etapem swego wzrostu – nigdy nie dojrzeje.

Antoine de Saint-Exupéry

Kolejna z prac mojej córki M.