Najwyższy czas

-

Z każdym przeżytym rokiem, upływ czasu nabiera większego znaczenia. Początkowo temat niemal nieobecny, staje się coraz bardziej istotny, w końcu dostrzegamy, że czas biegnie nieubłaganie, a nawet zdaje się przyspieszać.

„Lato bezkresne, jak wszystkie do chwili, gdy człowiek skończy dwadzieścia pięć lat i czas zaczyna się kurczyć do rozmiarów malutkich, coraz szybciej płynących latek, których kolejność zaciera się w pamięci, zachowującej jedynie okresy wyjątkowych susz i upałów.”

Ciała, Annie Ernaux

Pięknie napisane, prawda? A gdyby tak spróbować opowiedzieć swoje życie rok po roku, stan na dzień własnych urodzin, jak w komediodramacie Najwyższy czas. Czytałam różne opinie na temat tego filmu, mnie akurat przypadł do gustu. Ciekawy pomysł na uzmysłowienie sobie, ile po drodze można zgubić i jak nieodwracalne bywają skutki własnych wyborów.

Każdy kolejny dzień urodzin bohatera niczym w soczewce skupia owe skutki. W podobny sposób można opowiedzieć każdą historię życia. Wydawać by się mogło, że dzień do dnia podobny, tymczasem wystarczy, jak w planie wydarzeń, zamiast punktów, użyć liczby lat i wpisać krótki komentarz, a wtedy dokładnie widać, co zgubiliśmy po drodze albo co odebrał czas.

Najwyższy czas jest także filmem o tym, że łatwo o zachłyśnięcie, trudniej o przebudzenie. Dotyka tematu odpowiedzialności za bliskich i w tym kontekście opowiada o obecności lub raczej nieobecności. I w końcu jest filmem o poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie, co w życiu jest najważniejsze, oczywiście dla bohatera filmu, ale też dla wielu z nas. I choć temat poważny, sposób, w jaki została opowiedziana historia, nie przytłacza, jest zabawnie i interesująco.

Nieraz już wspominałam, że ostatnio straciłam serce do powieści, ale jest parę autorek lub autorów, którym jestem wierna. Należy do nich Valerie Perrin. W jej ostatniej książce Colette czas odgrywa istotną rolę. Jedna z bohaterek zadaje sobie pytanie, czy do samego końca, mimo wielu wspaniałych wspomnień, można domagać się kolejnych? Czy w tym wypadku należy być zachłannym? Sądzę, że tak, wierzę, że niekoniecznie wielkie radosne wydarzenia, ale ilość dobrych chwil, choćby drobnych albo przede wszystkim drobnych, składa się na życiową satysfakcję. I nie muszą o niej lub jej braku decydować wyłącznie złe doświadczenia. Film Najwyższy czas pokazuje, że najważniejsze jest tu i teraz, lepiej nie odkładać niczego na później. Zgadzam się, ale myślę, że przeszłość jest w jakiś sposób istotna, dlatego warto pielęgnować dobre wspomnienia, o czym na początek powinnam przekonać samą siebie. O tym, że czasem lepiej zostawić przeszłość w przeszłości było tu:

https://annakobietazwyczajna.blogspot.com/2023/06/czy-mozna-zostawic-przeszosc-w.html

Zbyt często mamy skłonność do myślenia o przeszłości w kontekście życiowych błędów, katastrof i tego, co trudne. Zwłaszcza że każdy ma na koncie nietrafione decyzje, źle ulokowane uczucia czy traumatyczne zdarzenia. I nie da się ich wymazać, nawet nie chciałabym, bo są kamieniami milowymi, które doprowadziły mnie do tego momentu, a co ważniejsze do obecnej mnie, dojrzalszej i bardziej świadomej, choć może odrobinę zgorzkniałej, ale tylko odrobinę. Jednocześnie myślę, że niezwykle trudno musi być tym, którzy w końcu zrozumieli, co dla nich samych jest ważne, ale stało się to za późno.

Wszystko, co wcześniej wymieniłam, składa się na przeszłość, bezwzględnie, tyle że w tej narracji nazbyt często gubimy dobre chwile. Jakimś cudem odciskają mniej wyraźny ślad i łatwiej odebrać im znaczenie. A historię każdego życia można opowiedzieć na wiele sposobów, za pomocą porażek, sukcesów albo mieszanki, która da pełniejszy obraz. Co więcej, tę samą historię różnie opowiadamy na różnych etapach życia, bo jak w filmie Najwyższy czas, to samo będzie czym innym na różnych etapach życia.

I jeszcze jedno, życie zawsze w pewien sposób rozczarowuje, każdy owego rozczarowania kiedyś doświadczy lub już doświadczył, choćby z takiego powodu:

W pewnym wieku – bardzo młodym – przychodzi ci do głowy, że nigdy nie zostaniesz tancerką baletową. Później myślisz, że nigdy nie będziesz tym, nigdy nie będziesz tamtym. Budujesz swoje życie wokół tego co ci zostało, które drzwi się nie zamknęły.

Notatki dla Johna, Joan Didion

Cóż, z pewnością nie będę już tym czy tamtym, trzeba budować z tego, co zostało.



Komentarze

Prześlij komentarz

Popularne posty z tego bloga

Diagnoza

-
Obraz
Diagnoza mojej mamy skłoniła mnie do przemyśleń na temat naszej relacji. I nie tylko, spowodowała kolejny kryzys emocjonalny w moim życiu. Taka diagnoza dobitnie wskazuje kierunek zmian. Krótko mówiąc, powoli tracę moją mamę.  W jednym z pierwszych postów opisałam swój stosunek do rodziców i nakreśliłam sytuację rodzinną. Mama jest osobą łagodną, bez wygórowanych oczekiwań, chyba w ogóle bez oczekiwań, bez jawnych pretensji, znoszącą po cichu wszelkie życiowe zawirowania i kryzysy. Wszystko jej pasuje. Jest też kobietą całkowicie podporządkowaną mojemu ojcu i jego piciu. A raczej była, bo niestety powoli przestaje być sobą. Nasza relacja nie miała otwartych konfliktów. Zawsze czułam się w jakiś sposób za nią odpowiedzialna i nie chciałam jej dokładać, choć przez lata miałam do niej żal. Nie było mi łatwo odciąć się od jej decyzji, a zaakceptować ich, nie potrafiłam, zrozumieć też nie. Dzisiaj rozumiem przyczyny, z powodu których takie decyzje podejmowała, nie umiała inaczej. Dl...
Read more »

Obraziłam się na lustra

-
Obraz
Obraziłam się na lustra. W zasadzie na wszystkie. Na to w korytarzu, bo nie prezentuję się w nim tak, jakbym sobie tego życzyła. Na to do makijażu, bo gdy tylko je odwrócić, zmienia się w lustro powiększające, a co nie wygląda, jakbym sobie życzyła, w powiększeniu jeszcze bardziej nie wygląda albo właśnie wygląda za bardzo. Można spytać, po co je odwracać? Odpowiedź jest dość oczywista, bez okularów nie sposób się umalować, a w okularach niespecjalnie wygodnie maluje się oczy. Nie, żebym się codziennie malowała, już nie, powiedzmy, że pozwalam mojej skórze odpocząć. Tyle wersja oficjalna. Nie podoba mi się lustro w łazience, wisi jakoś nie tak i wraz z oświetleniem wyraźnie stawia mnie w niekorzystnym świetle. Mam pretensje nawet do tego, które wytrwale stoi w moim wiejskim domku, bo choć to piękna, wiekowa toaletka, jednak odejmuje jakieś 5 kilo. Powiecie, że to chyba dobrze, ale niestety boleśnie przypomina, jak to było 5 kilo temu i znowu jestem niezadowolona. Denerwują mnie te w ...
Read more »

Jeśli ktoś jest w świątecznym nastroju, lepiej nie czytać

-
Obraz
W tym roku święta zapowiadają się dość szczególnie. Niestety nieszczególnie pięknie, raczej szczególnie trudno. W ostatnich latach z każdym rokiem coraz gorzej znoszę świąteczny czas, a w dodatku nie opuszcza mnie wrażenie, że co chwilę są święta. Nie czuję świątecznej atmosfery i nie cieszę się, że znowu nadeszły. Sama nie wiem, czy odczucia, które mi towarzyszą, wynikają z kiepskiego nastroju, czy chodzi o to, że zbyt wiele się zmieniło. A może o to, że nie da się powtórzyć atmosfery sprzed lat, kiedy było mniej komercji, a więcej więzi międzyludzkich? Albo święta miały inny wymiar, bo bliżej mi było do wyznawanej wiary, a teraz już nie potrafię. A może tylko mi się wydaje i wcale wtedy nie było aż tak dobrze, relacje były równie trudne, proces organizacji świąt bardziej wymagający, a atmosfera nie zawsze radosna? Może tylko pewien rodzaj sentymentalizmu się we mnie odzywa? I tęsknota za czasem, w którym o święta martwił się ktoś inny? Albo są to myśli, z kategorii kiedyś to było ,...
Read more »

Dlaczego siebie nie lubimy?

-
Obraz
W komentarzu pod jednym z moich tekstów Simera napisała takie zdanie: „Najgorzej jak człowiek sam siebie nie lubi, wtedy ani sam ani inni nie mogą się nim zaopiekować, przytulić, pocieszyć…” Ponieważ to bardzo smutna konkluzja zapytałam ją, czy mogę ten komentarz wykorzystać, bo uznałam, że koniecznie trzeba zająć się tematem. Odpisała, że koniecznie. Pisząc teksty na bloga, staram się je przeplatać, tak, by czasem było refleksyjnie, czasem poważnie, innym razem osobiście albo lekko, z dystansem. I dzisiaj będzie właśnie dość osobiście, bo posłużę się własnym przykładem i odniosę do procesu, który zachodził we mnie samej, a wierzcie mi w nielubieniu siebie mam spore doświadczenie. Zatem dlaczego nie lubimy siebie? Psychologia pewnie ma swoje odpowiedzi, ale nie jestem psychologiem, więc posłużę się własną obserwacją. Myślę, że powody mogą być bardzo różne. Na przykład kulturowe. Wystarczy wspomnieć szkołę naszego dzieciństwa, by zauważyć, że nauczyciele zazwyczaj wskazywali n...
Read more »

Notatki Joan Didion

-
Obraz
Literackie spotkanie z Joan Didion było dla mnie objawieniem, bo oto znowu spotykam pisarkę, która swoją wnikliwością, wrażliwością, uważnością i trafnymi diagnozami przemawia do mnie, jak rzadko kto.   Mam za sobą lekturę „Błękitnych nocy” i „Notatek dla Johna”, ale pierwszym moim spotkaniem z autorką był film dokumentalny „Wszystko w rozpadzie”. Joan Didion już nie żyje, pozostawiła po sobie swoje książki. Najsłynniejsza z nich to „Rok magicznego myślenia”, wciąż przede mną, bo nie byłam na nią gotowa. Jest zapisem emocji po śmierci męża i próbą radzenia sobie z żałobą. W „Błękitnych nocach” autorka mierzy się z bólem po stracie dorosłej córki, natomiast „Notatki dla Johna” są odnalezionymi po śmierci pisarki zapiskami, dokumentującymi jej rozmowy z psychiatrą.  Twórczość niezwykle intymna, przenikliwa i do głębi poruszająca. Tym, co mnie przyciąga do literatury tworzonej przez Joan Didion, są jej osobiste refleksje na temat życia, macierzyństwa, rodziny czy społeczeństw...
Read more »

Całkiem niedawno...

-
Obraz
Kilka zupełnie błahych wydarzeń uświadomiło mi, jak inaczej niż kiedyś postrzegam upływ czasu. Zaczęło się parę lat temu. W związku z pracą domową mojej córki, rozmawiałyśmy o wierszu Wisławy Szymborskiej „Nic dwa razy”. Powiedziałam M., że choć jest wiele muzycznych interpretacji tego wiersza, dla mnie wyjątkowe było wykonanie Łucji Prus. Dodałam, że niestety artystka już nie żyje. M. zapytała, kiedy zmarła, a ja bez chwili zastanowienia odpowiedziałam, że niedawno, jakieś trzy lub cztery lata temu. M. zdziwiła się (moim zdaniem nie całkiem uprzejmie, mogła sobie przecież darować), że trzy lub cztery lata temu to dla mnie całkiem niedawno. Niestety to był dopiero początek, bo później było tylko gorzej, znacznie gorzej. M. zweryfikowała podaną informację i dowiedziała się, że Pani Łucja zmarła … w 2002 r., co oznacza, że nie minęły trzy lub cztery lata, tylko prawie 20. No dobrze, trochę się pomyliłam, przyznaję. Tak szybko minął ten czas… „Jak do tego doszło? Nie wiem.” Choć od ...
Read more »

Cytrynowiec

-
Obraz
Obejrzałam wczoraj włoski film „Cytrynowiec”. Dość prosta historia, a jednak w jakiś sposób otulająca, jesienna, nie tylko w kontekście pory roku, film bowiem świetnie wpisuje się w moją kolekcję filmowych obrazów o dojrzałości. Było o tym tutaj: https://annakobietazwyczajna.blogspot.com/2025/05/filmowa-wersja-dojrzaosci.html Pasuje też do mojego obecnego stanu ducha. Nostalgiczna, klimatyczna, niespieszna opowieść o nieoczywistej przyjaźni i odkrywaniu siebie na nowo. O potrzebie zatrzymania się. Eleonora, bohaterka historii mówi do męża, że przez cały czas starała się biec, biegła, biegła, ale już nie ma na to siły. U mojej mamy parę dni temu zdiagnozowano chorobę Alzheimera. Dużo o tym myślę. Poza ogromnym smutkiem, który czuję, lękiem i przygnębieniem, myślę, że ona nigdy nie przestała biec. Biegła do końca, nadal biegnie, bo nie potrafi inaczej. Jednocześnie nie opuszcza mnie straszna myśl, że można przestać żyć, na długo przed tym, zanim się umrze. Na różne sposoby. W filmi...
Read more »